Konutlarda Evcil Hayvan Beslemek
İmza Akademi olarak 15 Ağustos 2019 tarihinde yine güzel bir etkinliğe imza attık. İşletme Projesi’ni her yönüyle masaya yatırdığımız yıllık etkinliğimizde, pek çok konuyu tartışma fırsatı bulduk. Katılan herkesin memnun ayrıldığı etkinliğimizde emeği geçenlere ve gelen konuklarımıza teşekkür ediyoruz. Sektörün içinde görev alan profesyonellerin bir araya geldiği etkinlik esnasında tartışma konularından biri de “apartmanda evcil hayvan beslenmesi” konusuydu. O nedenle bu yazımızda apartmanda ve sitede evcil hayvan beslenme konusunu bir yargı kararı çerçevesinde bir kez daha gündeme getirmek istedik.
APARTMANDA VE SITEDE EVCIL HAYVAN BESLEMEK BIR HAKTIR
Hayvanları Koruma Kanunu’na göre evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Hayvanların korunması, gözetilmesi, bakımı ve kötü muamelelerden uzak tutulması için gerekli önlemler alınmak zorundadır. (m.4)
Aynı Kanun uyarınca, insan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanlara “evcil hayvan” adı verilir. (m.3) Bir hayvanı, bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programına katılarak sahiplenen veya ona bakan kişi, hayvanı barındırmak, hayvanın türüne ve üreme yöntemine uygun olan etolojik ihtiyaçlarını temin etmek, sağlığına dikkat etmek, insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür. Hayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almak zorundadır. Zamanında ve yeterli seviyede tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek durumundadırlar.
Türkiye’nin taraf olduğu Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’ne göre, hiç kimse bir ev hayvanının, gereksiz acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine sebep olamaz. Hiç kimse bir ev hayvanını terk edemez. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya bakımını kabul eden kişi, hayvanın sağlığı ve refahından sorumludur.
Hukuki bağlayıcılığı olan yukarıdaki düzenlemeler uyarınca apartmanda evcil hayvan beslemek isteyenler bu konuda bir özgürlüğe sahiptir. Tabi ki evcil hayvan besleyenler çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü tutulmuşlardır.
YÖNETIM PLANLARI ILE EVCIL HAYVAN BESLENMESI YASAKLANABILIR MI?
Aşağıda “İstanbul Anadolu 12. Sulh Hukuk Mahkemesi” tarafından 29.03.2013 tarihinde verilen (2012/542 E. 2013/432 K.) bir kararı paylaşmak istiyoruz.
“Olay: Yönetim planında taşınmazın bağımsız bölümlerinde ve ortak yerlerinde hayvan beslenemeyeceğine ilişkin hüküm bulunan bir taşınmazın kat maliklerinden birinin beslediği hayvanın tahliyesi talep edilmiştir.
Karar: Talebin reddine karar verilmiştir.
Gerekçeler: Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne, Hayvanları Koruma Kanunu’na, Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’ne göre, hayvan hak sahibi bir varlık olduğu için, Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, bütün kat maliklerini bağlayan bir sözleşme niteliğinde olan yönetim planı, hayvanın haklarını ihlal edemez.
Yönetim planında hayvanın haklarını ihlal eden maddeler bulunduğu takdirde, bu maddeler, Borçlar Kanunu madde 27’ye göre, mutlak butlanla sakattır.
Somut olayda da, çevresine herhangi bir rahatsızlık vermemesine rağmen, sadece yönetim planı uyarınca, hayvanın evden uzaklaştırılması, hayvanın haklarına aykırılık teşkil etmektedir.
Evden uzaklaştırılan hayvanın ölüme terk edilmeyeceği, barınağa götürüleceği söylenebilir. Ancak, bu söylem, bir insanın evi ile cezaevi koşullarının aynı olduğu söylemi ile eşdeğerdir.
Yönetim planında böyle bir düzenlemeye yer verilmesi, hayvan hakları konusundaki ulusal düzenlemelere ve uluslararası sözleşmelere göre, kanunun emredici hükümlerine ve ahlaka aykırıdır.
Bütün kat maliklerini bağlayan bir sözleşme hükmündeki yönetim planında yer alan bu şekilde bir düzenleme, taşınmazın bağımsız bölümlerinde ve ortak yerlerinde hayvan beslenmesini istemeyen kat malikleri ile isteyen kat malikleri arasındaki dengeyi sağlamadığı, istemeyen gruba hayvanın çevresine rahatsızlık verip vermemesine bakılmaksızın isteyen gruba zorluk çıkarma konusunda keyfi bir güç verdiği için, Borçlar Kanunu’nda düzenlenen genel işlem koşulu niteliğindedir ve bu sebeple hükümsüz sayılmalıdır.
Kat Mülkiyeti Kanunu, Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi, Hayvanları Koruma Kanunu, Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği karşısında genel kanun niteliğindedir ve özel kanunların bulunduğu durumlarda, genel kanun uygulanmaz.
Çevresine rahatsızlık vermeyen bir hayvanın, sadece yönetim planı uyarınca evden uzaklaştırılması, hakkın kötüye kullanılması teşkil etmektedir.”